Lanzarote heeft een geschiedenis die ongeveer tientallen miljoenen jaren teruggaat. Toen bestond het eiland net als de andere Canarische Eilanden nog niet. In deze periode ontstond er een opening in de aardkorst die ervoor zorgde dat er op deze plek lava-uitstoot in de Atlantische Oceaan ontstond. De magmabergen werden hoger en hoger, totdat uiteindelijk de pieken van de lavabergen boven het wateroppervlak uit begonnen te steken. Op dat moment kon je spreken van eilanden. Wetenschappers vermoeden dat Lanzarote en Fuerteventura de eerste eilanden van de archipel waren.
Geschiedenis van Lanzarote
Eerste bewoners
Het duurde tot ongeveer 3000 v. Chr. totdat de eerste mensen zich op Lanzarote begonnen te vestigen. Zij waren afkomstig vanuit het nabijgelegen noorden van Afrika. De eerste bewoners vertonen nauwe verwantschappen met de tegenwoordige Berbers, die toen als losse bevolkingsgroepen het noordelijke deel van het Afrikaanse continent bevolkten. Over de eerste drie millennia van de geschiedenis van Lanzarote is niet zoveel bekend.
De Gaunches
Tegen de tweede eeuw voor het begin van onze jaartelling was Lanzarote bewoond door de Gaunches. De precieze afkomst van dit op de Canarische Eilanden levende volk is niet met zekerheid vast te stellen. Er is verwantschap met de Berbers, maar er waren ook duidelijke verschillen. Zo omschreven de Spanjaarden de Gaunches later als lange mensen met enigszins dikke lippen, blond haar en blauwe ogen. Vooral de geschatte lengte van rond de 1,80 meter was opmerkelijk.
De Guanches leefden voornamelijk van landbouw, veeteelt en vissen. Ze cultiveerden gewassen zoals gerst, tarwe en bonen. Voor allerlei doeleinden hielden ze vee, waaronder geiten, schapen en varkens. De Gaunches waren bedreven in het gebruik van natuurlijke hulpbronnen en pasten zich aan de specifieke omstandigheden van Lanzarote aan. De Guanches hadden een sociaal-economische structuur die gebaseerd was op clans en stammen.
Spaanse heerschappij
In de 14e eeuw kwam Lanzarote onder de heerschappij van het Koninkrijk Castilië. De Spanjaarden vestigden zich op het eiland. Zij introduceerden het christendom onder de Guanche-bevolking. De Spaanse kolonisatie bracht echter ook ziektes met zich mee, waardoor helaas een groot deel van de inheemse bevolking stierf. Hoewel er geen zuivere Guanche-bevolking meer bestaat op Lanzarote, zijn er nog steeds afstammelingen van de Guanches op het eiland. De vermenging van de Guanches met de Spaanse kolonisten en latere migraties heeft geleid tot een vermenging van etniciteiten en culturen op de Canarische Eilanden, inclusief Lanzarote.
Piraten en zeerovers
In de 16e eeuw werd Lanzarote een belangrijk doelwit voor piraten en zeerovers. Het eiland werd herhaaldelijk aangevallen door piraten uit Noord-Afrika, Engeland en Frankrijk. Om zichzelf te beschermen, bouwden de inwoners van Lanzarote een reeks verdedigingstorens langs de kust, bekend als “torres defensivas”. Deze torens werden gebruikt om het eiland te waarschuwen voor naderende piratenschepen en om de inwoners te beschermen.
Economische groei
Op het moment dat de piraterij grotendeels geschiedenis was, ontstond er ruimte voor economische groei. Hiermee liftte Lanzarote mee op de toenemende welvaart van moederland Spanje. In de 18e eeuw begon de economie van Lanzarote te groeien, met name door de ontwikkeling van de landbouw en de wijnproductie. De hoogwaardige wijnen die dankzij de vruchtbare vulkanische grond geproduceerd konden worden werden naar vrijwel heel Europa geëxporteerd.
Jarenlange vulkaanuitbarstingen
De periode van welvaart werd verstoord door een reeks vulkaanuitbarstingen die plaatsvonden tussen 1730 en 1736. Deze uitbarstingen verwoestten grote delen van het eiland en bedekten landbouwgrond met lava. Het resultaat van deze uitbarstingen is nu nog goed te zien. Het met lava overstroomde gebied beslaat een groot deel van het zuidwesten van Lanzarote. Je kent deze plek waarschijnlijk beter als de Vuurbergen of het Timanfaya Nationaal Park. Je kunt aan het landschap duidelijk zie dat deze door relatief jonge vulkaanuitbarstingen gevormd zijn.
De negentiende en twintigste eeuw
Nadat de woeste aarde tot rust gekomen was, moest Lanzarote zichzelf heruitvinden. In 1852 werd Arrecife de hoofdstad van Lanzarote. Een van de belangrijkste redenen was dat Arrecife gunstiger gelegen was aan de kust en over een natuurlijke haven beschikte. Dit maakte het gemakkelijker voor schepen om aan te meren en handel te drijven. Handel werd steeds belangrijker en vanuit logistiek oogpunt gezien was het niet handig om de focus op Teguise te blijven leggen. Teguise ligt in het binnenland en heeft geen natuurlijke haven, waardoor het minder geschikt was voor maritieme activiteiten. Arrecife ontwikkelde zich tot een belangrijk handelscentrum en kreeg steeds meer administratieve en bestuurlijke functies toegewezen.
In de 20e eeuw onderging Lanzarote een transformatie dankzij de kunstenaar César Manrique. Hij was afkomstig van het eiland en had een visie om de natuurlijke schoonheid van Lanzarote te behouden en te integreren met architectuur en kunst. Hij schetste een blauwdruk waarmee Lanzarote het volgende tijdperk in zou kunnen gaan waarbij het toerisme zichzelf als belangrijke bron van inkomsten zou kunnen ontwikkelen zonder dat Lanzarote zijn identiteit zou verliezen.
Lanzarote tegenwoordig
Manrique’s invloed is duidelijk zichtbaar op het eiland, met zijn karakteristieke witte gebouwen en kunstwerken die harmonieus opgaan in het landschap. Zijn manifest is nog steeds de handleiding voor hoe het toerisme op Lanzarote benaderd moet worden. Na enkele misstappen eind vorige eeuw heeft het eilandbestuur weer volop de door Manrique ingezette koers hervat. Hierdoor kan massatoerisme plaatsvinden zonder dat het eiland er onder hoeft te lijden.
Tegenwoordig is Lanzarote een populaire toeristische bestemming. Het staat bekend om zijn prachtige stranden, vulkanische landschappen en unieke architectuur. Het eiland trekt jaarlijks miljoenen bezoekers van over de hele wereld. Ondanks de groei van het toerisme heeft Lanzarote echter zijn charme en authenticiteit weten te behouden en dat is mede dankzij de strikte bouwvoorschriften die door Manrique zijn opgesteld.